არიან კი ჩვენი წმინდანები ეკუმენიზმის მომხრეები? (I ნაწილი)

     წმიდათა შორის მამაჲ ჩვენი სილიბისტრო, რომის პაპი (+335)

2 (15) იანვარი

   მღვდელმთავარმა სილიბისტრომ წმიდა წერილის ღრმა ცოდნითა და მართლმადიდებლური სარწმუნოების შეურყეველი ერთგულებით, იმპერატორ კონსტანტინე დიდის დროს, სარწმუნოებრივ დისპუტში დაამარცხა იუდეველი სწავლული რაბინები და ჯადოქარი ზამბრი. წმიდა პაპმა ძველი აღთქმის წიგნებზე დაყრდნობით დამაჯერებლად დაადასტურა, რომ ყველა წინასწარმეტყველი წინასწარ ჭვრეტდა იესო ქრისტეს შობას წმიდა ქალწულისაგან,  მის ნებსით ჯვარცმას, ვნებას და სიკვდილს დაცემული ადამის გამოსასყიდლად და ბრწყინვალე აღდგომას და ამით განაქიქა მათი ცრუ სწავლება, რომელთაც ცნეს-რა თავიანთი სარწმუნოების არარაობა ქრისტეს ძლიერება ირწმუნეს და მონათვლის სურვილი გამოთქვეს.

წმიდა ახალმოწამე გიორგი გურჯი (ივერიელი) (+1770)

2 (15) იანვარი

   გიორგი გურჯს მოხუცებულობაში გაეღვიძა სინდისი და გადაწყვიტა ქრისტეს რწმენაზე დაბრუნება. მან თურქ მსაჯულს განუცხადა: ,,დავიბადე ქრისტიანთა ოჯახში, ობოლი ბიჭი ბატონმა მაიძულა გავმხდარიყავი მუსულმანი. ახლა ვაცხადებ, რომ მსურს მოვკვდე, როგორც ქრისტიანი". მას ვერაფრით ვერ გადაათქმევინეს განზრახვა. წამებისას კისერში წაუჭირეს მარყუჟი და აძალებდნენ, რომ წარმოეთქვა სიტყვა ,,სალავათი", რაც მუსულმანობის აღიარებას ნიშნავს, მაგრამ ნეტარს ერთი სიტყვა ვერ ათქმევინეს. ბოლოს კი შერცხვენილებმა წმიდა მოხუცი ჩამოახრჩვეს.

ღირსმოწამე ექვთიმე, ვათოპედის მონასტრის იღუმენი 
და მასთან ერთად 12 მონაზონი (+1275-1281)

4 (17) იანვარი

   ღირსმოწამე ექვთიმე, ვატოპედის მონასტრის იღუმენი და მასთან ერთად 12 ბერი 13-ე საუკუნეში მოსაგრეობდნენ ათონის მთაზე. ისინი პირუთვნელად ამხელდნენ ლათინთა ერესისაკენ მიდრეკილ პატრიარქებს - მიხეილ პალეოლოგს (1261-1281) და იოანე დეკს (1275-1282), რისთვისაც წამებით ამოხადეს სული - იღუმენი ზღვაში ჩაახრჩვეს, ბერები კი - ჩამოახრჩვეს.

ღირსი ონოფრე (+1818)

4 (17) იანვარი

   ღირსმოწამე ონოფრე ბულგარელი მოღვაწეობდა მონასტერში მანასეს სახელით. იგი ათონზე მიიყვანა დიდმა სინანულმა, რომელიც გამოწვეული იყო მის მიერ ბავშვობაში ნათქვამი სიტყვით ,,გავთურქდები", რომელიც მამისაგან დასჯილმა წამოიძახა. ვერ დააკმაყოფილა-რა ათონელ ბერთა ცხოვრების მკაცრმა წესმა, აღეძრა ქრისტესთვის წამების სურვილი და თავისი გულისნადები გამოცდილ მოძღვარ ნიკიფორეს გაუმხილა, რომელმაც მოშურნე ბერი სქემით შემოსა, უწოდა სახელი ონოფრე და თურქების კუთვნილ კუნძულ ხიოსზე გაგზავნა, სადაც წმიდანმა გმო ყურანის ცრუ-სიბრძნე და აშკარად აღიარა ქრისტე, რისთვისაც სასტიკად აწამეს და თავმოკვეთილი ზღვაში ჩააგდეს.

ფოსტერი მეუდაბნოე და მინა მონაზონი (VI)

5 (18) იანვარი

      ღირსმა ფოსტერი მეუდაბნოემ, რომელიც გამოირჩეოდა წმიდა ცხოვრებით და სასწაულქმედების ნიჭით მრავალი დაიცვა ერეტიკოსთა მომწამვლელი სწავლებისაგან.

ღირსმოწამე რომან კარპენისელი (+1694)

5 (18) იანვარი

      ღირსმოწამე რომან კარპენისელი ათონელი ბერი იყო. იგი მოწამეობრივად აღესრულა კონსტანტინეპოლში - ქრისტეს აღიარებისთვის თურქებმა თავი მოჰკვეთეს.

ღირსი მამაჲ ჩვენი თეოდოსი დიდი - ზოგადცხოვნებულთა თავი (+529)

11 (24) იანვარი

    ღირსი თეოდოსი დიდი(კაბადოკიელი), რომელიც გამოირჩეოდა მკაცრი მარხვითა და გამუდმებული ლოცვით, უცხოთა გამასპინძლებით და გლახაკთ მოყვარეობით იყო მკაცრი დამცველი მართლმადიდებლური სარწმუნოების და მამხილებელი ევტიხისა და სევეროსის მწვალებლობების, რომლებიც უთავოებად ანუ ,,აკაფალებად" იწოდებოდნენ საღმრთო საიდუმლოებების და სამღვდელო მადლის უარყოფის გამო. როდესაც იმპერატორი ანასტასი მიემხრო ერეტიკოსებს და ქრისტიანთა სასტიკი დევნა დაიწყო, ღირსმა თეოდოსიმ შეკრიბა ყველა მონასტრის წინამძღვარი და მეფეს მისწერა წერილი სადაც დაგმო მსოფლიო კრებებზე შეჩვენებული ერესები და განუცხადა: ,,ბერები არ მიერჩდებიან შეწყნარებასა სევეროსისასა და არცა სხვისა ვის მწვალებელთაგანისა, ვიდრემდის ყოველთა სისხლი დაითხიოს". იმპერატორი ცოტა ხნით დაცხრა, მაგრამ შემდეგ კვლავ განაახლა დევნა. მაშინ საღმრთო შურით აღძრული წმიდა მამა იერუსალიმში ჩავიდა და დიდი ტაძრის ამბიონიდან შეაჩვენა მწვალებლობა.

წმიდა პეტრე აბესალომელი (+309-310)

12 (25) იანვარი

   წმიდა მოწამე პეტრე აბესალომელი ქრისტიანთა დევნისას შეიპყრეს და მმართველს წარუდგინეს. მსაჯული და ხალხი წმიდანს ურჩევდა, რომ შეეწყალებინა საკუთარი თავი და თაყვანი-ეცა კერპებისთვის. ნეტარი მარტვილი კი პასუხობდა: ,,მე მაშინ შევიწყალებ თავს, თუ სახარებას არ უარვყოფ და ცრუ-ღმერთებს კერპს არ შევწირავ!" ქრისტეს აღსარებისთვის წმიდა პეტრე ცეცხლში დაწვეს.

წმიდა მარკოზ ეფესოს მთავარეპისკოპოსი (+1457)

19 (01.02) იანვარი

    წმიდა მარკოზ ეფესელის ცხოვრება არის გამორჩეული, როგორც პაპიზმის მწვალებლობის მამხილებელის, რომელიც ჭეშმარიტად განდიდდა ფოტი დიდსა და გრიგოლ პალამასთან ერთად უფლის მიერ.

ღირსი და ღმერთშემოსილი მამაჲ ჩვენი ექვთიმე დიდი (+473)

20 (02.02) იანვარი

     431 wels efesosi gaimarTa III msoflio kreba, mimarTuli nestoris eresis winaarmdeg. eqvTime Sehxaroda marTlmadidebluri sarwmunoebis ganmtkicebas da swuxda antioqiel mtavarepiskopos ioaneze, romelic nestors miemxro.
   Rirsma mamam miiRo da marTlmadideblurad scno   451 wels qalkedonSi gamarTuli IV msoflio krebis dadgenileba, romelmac SeaCvena dioskores eresi, romelic nestoris sawinaaRmdegod amtkicebda,rom qristeSi mxolod RvTaebrivi bunebaa. saocrad mkacri asketuri cxovrebisa da marTlmadideblobis mtkice arsarebisaTvis eqvTimes eklesiam ,,didi" uwoda.

წმიდა მოწამე ზაქარია (+1782)

20 (02.02) იანვარი

   wmida mowame zaqaria qristes aRsarebisaTvis Turqebma awames Zvel patrebSi (peloponesSi) 1782 wels. man jer uaryo qriste da gamahmadianda, magram Semdeg Seinana da daubrunda WeSmarit sarwmunoebas. wmindani xeze dakiduli aResrula.

ღირსი მაქსიმე ბერძენი (+1556)

21 (03.02) იანვარი

   Rirsi maqsime berZeni moRvaweobda moskovSi, igi eweoda literaturul-mTargmnelobiT saqmianobas. werda werilebs mahmadianebis, papistebis da warmarTebis winaaRmdeg.

იოსები თესალონიკელი მთავარეპისკოპოსი (+830)

26 (08.02) იანვარი

   Rirsi iosebi iyo Rirsi Teodore studielis Zma da erTguli TanamoRvawe. wmida episkoposi ilaSqrebda xatmebrZolTa eresis winaaRmdeg, aseve amxila imperatori konstantine usjulo qorwinebaSi, am yovelives gamo mravali tanjva, damcireba da gadasaxleba daiTmina.

gamoyenbuli literatura: wmindanTa cxovreba t-I;
                            gaz: ,,sapatriarqos uwyebani"

წერილი ათონის მთის მონასტრების წმიდა იღუმენებსა და წმიდა კინოტის წევრებს

ჩვენი ეს წერილი შეეხება კინოტის მიმართვას (რომელიც მან გაუგზავნა პატრიარქ ბართლომეს -ავტ.) და მსოფლიო პატრიარქ ბართლომეს ანტიმართლმადიდებლურ და ერეტიკულ ქმედებებს. წმიდა კინოტის მიმართვა არ არის პირდაპირ მიმართული ეკუმენისტური მწვალებლობის მთავარი მოღვაწეების _ პატრიარქ ბართლომესა და მთავარეპისკოპოს ქრისტოდულოსის მიმართ. 

     მიმართვაში თქვენ აღნიშნავთ, რომ მსოფლიო საპატრიარქო იღვწის იმისათვის, რომ მთელს მშოფლიოში ისმოდეს მართლმადიდებლობის ხმა. მოგვიტევეთ, მაგრამ ეს სრული ფუჭსიტყვაობა და სიცრუეა, რაღა თქმა უნდა თუ ამაში არ გულისხმობთ ერეტიკოსებთან ერთობლივ ლოცვებსა და მათი საიდუმლოებების აღიარებას. 

     აღნიშნავთ, რომ თქვენ იცავთ წმიდა მამათა სწავლებას და ახსენებთ წმ. გრიგოლ პალამას სახელს, რომელიც თვლიდა, რომ ვისაც არ უპყრია ჭეშმარიტება, იგი არ ეკუთვნის ეკლესიას, იქნება იგი მონაზონი, იღუმენი, ეპისკოპოსი თუ პატრიარქი. როგორ შეიძლება ჭეშმარიტ ეკლესიას ეკუთვნოდეს პატრიარქი, რომელმაც პაპის წინაშე კონსტანტინოპოლში წმ. ანდრია მოციქულის დღესასწაულზე გაითამაშა ეს სპექტაკლი (საუბარია მწვალებლებთან ერთობლივ ლოცვასა და ზიარებაზე-ავტ.) და რომელიც თვლის, რომ შეცდომა დაუშვეს ჩვენმა წინაპრებმა და წარმოშვეს სქიზმა პაპისტებთან? როგორ შეიძლება მართლმადიდებელი ეწოდოს მას, ვინც ეკუმენისტური მწვალებლობის ავანგარდშია და მონაწილეობას იღებს ეკლესიათა მსოფლიო საბჭოს საქმიანობაში? . . . ბართლომე, რაც სწამს პაპის თაობაზე, იმას ახორციელებს. პაპს ქრისტესმიერ ძმად აღიარებს, ცნობს მათ (პაპისტების) საიდუმლოებებს, ეშმაკის მსხვერპლად მიიჩნევს მათ, ვინც დაგვიცვა პაპიზმის ერესისაგან (წმ. გრიგოლ პალამა, წმ. მარკოზ ეფესელი, წმ. ფოტი კონსტანტინეპოლელი და სხვები-ავტ.) და აქედან გამომდინარე წმიდა ლიტურგიისას პაპი უმაღლეს ტახტზე დააბრძანა. მეტი რაღა უნდა გააკეთოს, წმიდა მამებო, იმისათვის, რომ პაპი რომის კანონიერ ეპისკოპოსად იქნეს მიჩნეული? ეკლესიის გადმოცემით და მამათა სწავლებით, ყველა, ვინც ასეთი რწმენის მქონე პატრიარქს იხსენიებს, არსობრივად იმავე რწმენის თანაზიარია . .  

     აღნიშნავთ, რომ ,,მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებმა გაავრცელეს არასწორი ინფორმაცია, თითქოს პაპისადმი სპეციალურად დაწერილი ტროპარის ავტორი ათონელი ბერები იყვნენ". გასაოცარია, მამებო, რომ ტროპარის შექმნის ანონიმ ბერზე დაბრალებამ აღგაშფოთათ და არაფერს ამბობთ თავად ტროპარის შინაარსზე, რომელიც პაპს ცოცხალ წმინდანივით მოიხსენიებს. როგორ უნდა გაებედა პატრიარქს მიემართა პაპისათვის სიტყვებით: ,,კურთხეულ არს მომავალი სახელითა უფლისაჲთა", რომელიც ქრისტესთვის ითქვა? ეს არის ან ფორმალური ლექსიკა, ან წარმოაჩენს პატრიარქის აზროვნების ღრმა რღვევას. ჩვენ, ქვემორე ხელისმომწერნი, ამ ბოლო აზრს ვემხრობით. ამ აზრში გვამტკიცებს ის, რომ ამ სიტყვებით მთელი მსოფლიოს დასანახად მიმართეს საუკუნეების მანძილზე მართლმადიდებლობის ყველაზე დიდ მტერს _ პაპს. მას, ვინც ათი საუკუნეა ებრძვის მართლმადიდებლობას, მას, ვინც უამრავი მართლმადიდებელი გააკათოლიკა უნიის საშუალებით, მას, ვინც თავისი თავი მიწიერ ღმერთად გამოაცხადა. 

      წმიდა კინოტი ასევე აცხადებს, რომ ,,ფანარისა და ათენის მთავარეპისკოპოსის პაპის ვიზიტებისადმი ამგვარი თბილი დამოკიდებულება, ერთი მხრივ, ქმნის ერთიანობის მცდარ შთაბეჭდილებას, ხოლო, მეორე მხრივ, მრავალ მორწმუნეს აცდუნებს და კეთილმორწმუნე მართლმადიდებლებს ეკლესიის სხეულისაგან განაშორებს და ახალი განხეთქილებების შექმნისაკენ უბიძგებს". ნუთუ, მამებო, ერეტიკოს ეპისკოპოსთან ან მიტროპოლიტთან ან პატრიარქთან ურთიერთობის გაწყვეტას ეკლესიის სხეულში განხეთქილების შექმნად მიიჩნევთ? თუ ასე მიგაჩნიათ, მაშინ უნდა დაგმოთ და ეკლესიიდან განკვეთოთ უთვალავი წმიდანი აღმსარებელი, რომელთაც კავშირი გაუწყვეტიათ ერეტიკოს ეპისკოპოსებთან და პატრიარქებთან, და პირველ რიგში, ის ათონელი წმიდა მოწამენი, რომლებმაც კავშირი გაწყვიტეს ლათინმოყვარე პატრიარქ იოანე ვეკომთან. ასევე უნდა დაგმოთ ისინიც, ვინც შეწყვიტა პატრიარქ ათინაგორას მოხსენიება უკანონოდ ანათემის გაუქმების ცნობილი ფაქტის გამო და თანამედროვე ეპოქისეული თეოლოგიის შესაბამისად მოიხსენიოთ პატრიარქი ვეკომი, ათინაგორა, ბართლომე, ქრისტოდულოსი და სხვ. მამებო, ეს რომ ეკლესიის სწავლება ყოფილიყო, მაშინ ეკლესია ანთროპოცენტრისტული იქნებოდა და საფუძვლად არა ჭეშმარიტება, არამედ ეპისკოპოსის აზრი ექნებოდა, როგორც ეს პაპიზმში ხდება, მაშინ აღარ იქნებოდა საჭირო სარწმუნოებისათვის ამდენი სისხლის დაღვრა, რადგან სარწმუნოებას გამოხატავდა უპირატესი და ყველა მას დაემორჩილებოდა . . . 

     ფაქტია, რომ, რაც უფრო შეუერთდება ათონის მთა ევროპულ პროგრამებს, აითვისებს მის ეკონომიკურ პროგრამებს და ექნება ევროპული ორიენტაცია, მით უფრო შეუძლებელი იქნება პროტესტისას მართლმადიდებლურად გამართული სიტყვები წარმოთქვათ და იძულებული იქნებით თქვენს სპონსორს დაემორჩილოთ. სამწუხაროა, რომ მონასტრების აღდგენისას და გარემონტებისათვის ზურგი ვაქციეთ ყოვლადწმიდა ღმრთისმშობლის მზრუნველობას და ევროპის ცოდვილ და იოლ თანხებს დავეწაფეთ, დავარღვიეთ ის საზღვრები, რომლებიც წმიდა მამებმა დაადგინეს. ყველამ ვიცით, რომ არავინ არაფერს სამაგიეროს გარეშე არ მოგვცემს. 

     ასევე სამწუხაროა, მამებო, რომ ერეტიკოსებთან ორმოცწლიანი დიალოგის შედეგად ვერ გაგიგიათ მისი მიზანი. ვერ დარწმუნდით იმაში, რომ არც პაპისტებმა გააცნობიერეს თავიანთი მწვალებლობა და ჩვენც ვიხრჩობით მათ მხეცურ საცეცებში? ვერ ხვდებით, რომ ამ დიალოგების ერთადერთი შედეგი, ისევე, როგორც ფლორენცია-ფერაროს დროს, მართლმადიდებლების დანაწევრებაა? 

     დასასრულს აცხადებთ, რომ ,,ათონის მთა ღვთის მადლით წმიდა მოციქულებისა და წმიდა მამების სარწმუნოების მიმდევრად რჩება". ამას დავიჯერებთ, თუკი ათონის მთა განეშორება ერეტიკულად მოაზროვნე და მოქმედ დღევანდელ პატრიარქს. ის გზა, რომელსაც ასეთ შემთხვევაში წმიდა მამები გვიჩვენებენ, მოხსენიების შეწყვეტაა.

     ყოველივე ცუდი მსოფლიო პატრიარქის 1920 წლის ცირკულარით დაიწყო, გაგრძელდა საეკლესიო კალენდრის შეცვლით და შემდგომ ეკლესიათა მსოფლიო საბჭოში შესვლით. შემდეგ სიმსივნე გაიზარდა ანათემების (უკანნონო-ავტ.) მოხსნით და თეატრალიზებულად დადგმული თეოლოგიური დიალოგებით.  განგრენა განვითარდა კონსტანტინოპოლის მიერ 1990 წელს, შამბეზში მონოფიზიტების, 1993 წელს ბალამანდში პაპისტების, შემდეგ კი ლუთერანების ერეტიკული საიდუმლოების აღიარებით. და ბოლოს დასრულდა საზეიმო ლიტურგიით ერეტიკოსთა ლიდერის თანდასწრებით მართლმადიდებლობის ოფიციალური დამორჩილებით ,,ახალი ეპოქისადმი". ეს გზა სულიერი დაღუპვისაკენ მიემართება, ე.ი. ყველა იმის მოკვეთისაკენ ეკლესიის სხეულიდან, რომელიც ქმედებით ან უმოქმედობით ანტიქრისტიანულ განდგომილებას უერთდება. ვინაიდან მსოფლიო პატრიარქმა გააგრძელა სულიერი დაცემა, წმიდა კინოტმა უნდა შეწყვიტოს მისი მოხსენიება, რათა იყოს უსაფრთხოდ და გააგრძელოს მარადიულ ეკლესიასთან კავშირი, როგორც ამას აკეთებდნენ ისინი, ვინც თავის დროზე იოანე ვეკომისა და პატრიარქ ათინაგორას მოხსენიება შეწყვიტა. ათონის მთა არ უნდა გაებას ევროპელი სპონსორების მახეში: ერთი მხრივ, ბერებმა უნდა იცხოვრონ სიღარიბეში და უბრალოებით, მეორე მხრივ, უნდა ილაპარაკონ თავისუფლად და პირდაპირ ყოველივე ცუდზე, რაც შინ და გარეთ ხდება. ათონის მთის ეკონომიკური დამონება არის სასიკვდილო დარტყმა მისი დოგმატური სინდისისადმი. მთელს ათონის მთას უნდა ჰქონდეს ერთიანი წინააღმდეგობა მწვალებლობისადმი, რათა არ მოხდეს მთელი მსოფლიოს თვალწინ ბერებს შორის დაპირისპირება და განხეთქილება. 

     ჩვენ ქვემორე ხელისმომწერნი, ვფიქრობთ, რომ წმიდა კინოტს ეძლევა გამოფხიზლების შანსი, რომ შეწყვიტოს უმოქმედობა ფანარაში (კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს ადგილსამყოფელი-ავტ.) დადგმული თეატრალური წარმოდგენის მიმართ, რათა დამშვიდდნენ ათონის მთის პოზიციით შეშფოთებული მონაზვნები. გაცნობებთ, რომ თუკი მართლმადიდებლურ ღირსეულ პასუხს არ გასცემთ მსოფლიო პატრიარქის მიერ წმიდა კანონების უგულებელყოფას და ზღვარს გადასულ ქმედებებს, ჩვენ დავფიქრდებით წმიდა კინოტთან და მსოფლიო პატრიარქთან ეკლესიოლოგიური კავშირის შეწყვეტაზე. 

     იმის გამო, რომ არ არის შესაძლებელი ათონის მთაზე შეგროვილი ხელმოწერების სრულად გამოქვეყნება, ამიტომ ვბეჭდავთ მხოლოდ პირველ ხელმოწერებს: 

  გერონდა ილარიონი (დოქიარის მონ. პლატანის კელია);
  ბერი გაბრიელი (წმ. ქრისტოდულეს კელია, კუტლუმუში);
  გერონდა მელეტი (ღვთისმშობლის შობის კელია, სტავრონიკიტა);
  გერონდა საბა (მთავარანგელოზთა კელია, ჰილანდარი);
  არქიმანდრიტი კირილე (იღუმენი, მელისიხორის ისიხასტიონი, თესალონიკი, პანტოკრატორი);
  იოანე კორნარაკისი (ათენის უნივერსიტეტის პროფესორი)

საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის წმიდა სინოდის განჩინება 1998 წლის 8 ოქტომბერი

საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის წმიდა სინოდმა განაჩინა:

I. მიუღებელია 1990 და 1993 წლებში შამბეზში (შვეიცარია) მართლმადიდებელ ეკლესიასა და არაქალკედონურ (ორიენტალურ) ეკლესიებს შორის არსებული საღვთისმეტყველო დიალოგის გაერთიანებული საღვთისმეტყველო კომისიის დოკუმენტები (ე. წ. „შამბეზის შეთანხმებები”).

II. მიუღებელია 1991 წლის, ანტიოქიის მართლმადიდებელ ეკლესიასა და ანტიოქიის არაქალკედონიტ (ორიენტალურ) ეკლესიას შორის მიღებული წინასწარი შეთანხმების პროექტი.

III. მიუღებელია 1993 წლის 23 ივნისს ბალამანდში (ლიბანი) მართლმადიდებელთა და კათოლიკეთა ერთობლივი კომისიის მიერ მიღებული დოკუმენტი: „უნიატობა როგორც მეთოდი გაერთიანებისა წარსულში და ძიება სრული ერთობისა დღეს” (ე. წ. „ბალამანდის შეთანხმება”).

IV. მიუღებელია ფინეთის ავტონომიური ეკლესიის მიერ აღდგომის დღესასწაულის გრიგორიანული პასქალიით აღნიშვნა, რომელიც არ შეესაბამება ნიკეის I მსოფლიო კრების დადგენილებას აღდგომის დღესასწაულის თარიღის შესახებ. მაგრამ აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ საერთო მართლმადიდებლური პოზიციიდან გამომდინარე ეს არის კანონიკური დარღვევა, და არა მწვალებლობა. ამასთანავე მნიშვნელოვანია, რომ კონსტანტინეპოლის საპატრიარქო (რომლის იურისდიქციაშიც შედის ფინეთის ავტონომიური ეკლესია) უარყოფითადაა განწყობილი ამ კანონიკურ დარღვევისადმი და მიაჩნია, რომ აღდგომის დღესასწაული უნდა აღინიშნოს ნიკეის I მსოფლიო საეკლესიო კრების დადგენილების შესაბამისად (იხ. კონსტანტინეპოლის პატრიარქის წერილი N 1214/1997).

V. მიუღებელია არამართლმადიდებლური, მოდერნისტული თეოლოგიის წიაღში ჩამოყალიბებული ეკლესიოლოგიური მწვალებლური სწავლება მაცხოვნებელი მადლის ეკლესიის კანონიკური საზღვრების გარეთ არსებობის შესახებ და მისი უკიდურესი გამოვლინება ე. წ. „განშტოებათა თეორია”, რომლის მიხედვითაც დღეს არსებული სხვადასხვა ქრისტიანული მიმდინარეობები განიხილება, როგორც ქრისტეს ჭეშარიტი ეკლესიის სხვადასხვა თანაბარზომიერი განშტოებები, რომელნიც ერთნაირად ფლობენ ღვთაებრივ მადლსა და ჭეშმარიტებას.

VI. მიუღებელია არამართლმადიდებლებთან თანალოცვა და თანაზიარება, რაც კიდევ ერთხელ დადასტურდა ყოველთა მართლმადიდებელთა შეკრებაზე (ქ. თესალონიკი, 1998 წლის 29 აპრილი – 2 მაისი) მიღებული საბოლოო დოკუმენტით, რომლის მე-13-ე მუხლის ბ) პუნქტში წერია: „მართლმადიდებელი დელეგატები არ მიიღებენ მონაწილეობას ეკუმენურ მსახურებაში, საერთო ლოცვებსა და ღვთის თაყვანისცემაში და ასამბლეის სხვა რელიგიურ ცერემონიებში”.